Reisverslag Zomercursus door fam. Klamer, huisartsen, Denekamp

Al lang hadden we plannen om eens terug te gaan, oude liefde roest niet,  onze oudste was in Afrika geboren, we woonden al weer 10 jaar op de zelfde plek, wat doen we over een tijdje?.

Kortom genoeg redenen om direct met Peter contact op te nemen toen de aankondiging voor een zomercursus Arusha verscheen. Het voordeel: we konden deze nieuwe waardevolle ervaring met onze kinderen (15, 10 en 7 jr) delen.
Het enthousiasme van zowel onze kinderen als onszelf moest nog wel wat getemperd worden omdat het reisprogramma pas 1 week voor vertrek (in onze ogen) een duidelijke vorm begon aan te nemen. Desondanks waren de tassen ruim voor vertrek al gepakt met kleding en speelgoed welke alleen de heenreis zouden meemaken.
Op het vliegveld aangekomen moesten we nog voldoende US dollars ophalen voor de hele reis, waarbij we enkel een grove schatting konden maken van wat we nodig zouden  hebben. En enkele duizenden dollars stop je niet zomaar in je broekzak. Tubes “vaseline” boden de oplossing voor het probleem, tenslotte verkopen ze daar in Afrika voldoende van, dus stelen leek ons zinloos.Zo stap je in het vliegtuig en zo stap je er na 2 films weer uit en bevind je je in een compleet andere wereld. De gezichten, de geuren en de beelden gaven ons een gevoel weer thuis te komen. De ontvangst van Mandy was allerhartelijkst en samen met de familie Andriessen werden we veilig in de duisternis naar het Dutch Doctors Camp I bij Arusha gebracht. Hier waren 2 geschakelde verblijven met elk een woonkamer en 2 slaapkamers en ‘badkamer’. Alles basic maar keurig schoon en gereed voor ons verblijf.De maaltijden werden uitstekend verzorgd door de kok die kosten noch moeite spaarde om ons met ontbijt te voorzien van scrambled eggs, spanish of plain omelet, boiled of fried eggs. Dus niet van ‘ík heb maar een 2 pits brandertje dus allemaal een gekookt ei’. Lunches en diners; hij wist er werkelijk wat van te maken en een later hotel kon hem niet evenaren. Een kleine fout daargelaten; om de chocolade cake te versieren viel zijn keus op een misplaatste ravignotte saus, deze culinaire dwaling is hem vergeven! Bijna geruisloos op de achtergrond zorgde Eva voor ons als een echte mamma; alles spik en span en de was schoon.
Wandelingen in de omgeving, een rondleiding door Lea (medical assistent) in de clinic, een bezoek aan Arusha en Tarangire national park, souvenir jacht, Masai markt, Masai museum en het snake park waren de hoogtepunten in een week, die afgezien van de toegeslagen diaree, een groot genot was.
Na een week vertrokken we naar Kudu lodge in Karatu, nabij de Ngorongoro krater.
Bij aankomst ontmoetten we Ad de Valk, de technische man/organisator Dutch Doctors Camp II en Jacques van de Broek, Lepra en TB specialist.  Laatstgenoemde heeft ons anderhalve dag op zeer plezierige en interessante wijze nageschoold met o.a. uitdieping van het Piot model; een model welke de route van incidentie, diagnostiek, behandeling, therapie trouw en uiteindelijke genezing doorloopt waadoor effectieve interventies gevonden kunnen worden om de tuberculose controle te verbeteren. Over DOTS (directly observed treatment schort-course), waarbij standaardisering een uniforme behandeling biedt waardoor o.a. minder resistentie. Over de combinatie TB-HIV en de ARV therapie; toegankelijk voor elke Tanzaniaan.

Het wetenschappelijk programma werd maandags afgerond met een bezoek aan het Luthern district hospital even buiten Karatu, alwaar bovengenoemde keurig in de praktijk geïmplementeerd en te zien was.

De rest van de week vermaakten we ons prima met een bezoek aan Gibb’s farm, Mto wa Mbo waarbij reizen middels een Dalah-dalah (kleinere busjes waarin toch zeker het dubbele aantal passagiers passen mits je ze maar goed stapelt) een hilarische ervaring was, de Ngorongoro krater welke geen verdere uitleg behoeft, een bezoek aan het weeshuis alwaar we een groot deel van onze bagage voorgoed achter konden laten en zodoende onze souvenirs weer konden meenemen. Noodzakelijkerwijs ook een bezoek aan de lokale apotheek wegens hardnekkige diarree van een van de gezinsleden. Hier werden we keurig professioneel geholpen aan een kuurtje metronidazol waarvan de prijs ‘threehundred’ was. Nu leek ons, poortwachters van de Nederlandse gezondheidszorg, 300.000 shilling en 300 USD ons een excessief hoog bedrag. Het bleek 300 shilling te kosten, omgerekend zo’n 30 eurocent. Wij hebben besloten de rekening maar niet in te dienen bij onze ziektekostenverzekeraar! Zo konden we, grotendeels verlost van onze diarree het laatste deel van onze reis gaan maken; terug naar Arusha en vandaar met een binnenlandse vlucht naar Zanzibar.
Zeker een aanrader voor liefhebbers van cultuur, strand, snorkelen, varen met dow’s en heerlijke visgerechten.
Verslag Arusha-cursus door Hans Huisman, huisarts Wijk bij Duurstede
Van 28 oktober tot 5 november was er weer een nascholingscursus voor huisartsen in Arusha.
Het was de tweede keer dat ik aan de Phc cursus van de Stichting Kilimanjaro mee deed. Ook nu weer viel de cursus in drie delen uiteen. Het eerste gedeelte gezamenlijk met Tanzaniaanse collega’s. Aansluitend een geaccrediteerde nascholing voor huisartsen en een aantal praktische instructiebijeenkomsten voor Tanzaniaanse werkers, niet allemaal artsen, soms ook ervaren zelfstandig werkende verpleegkundigen en assistent medical officers, zeg maar HBO-dokters.
Van de Nederlandse deelnemers bleek een flink aantal ervaring te hebben als tropenarts. En ik bleek niet de enige te zijn die ook nog wat anders voor ogen had met deze reis: een grote groep sportievelingen had gezamenlijk de Kilimanjaro beklommen en was daar natuurlijk nog vol van. Bewonderend geluisterd naar de verhalen over de geleden ontbering en de voldoening bij het bereiken van de top.
Transculturele dermatologie en koorts was het onderwerp van het gezamenlijke gedeelte. Het valt niet mee om voor zo’n gemengd gezelschap voordrachten te geven die iedereen boeien. Heel doorwrocht was het praatje over de georganiseerde aanpak van tb door de overheid. Een goed doortimmerd plan, waarvan de uitvoering nog de nodige haken en ogen zal hebben. Dr Ole Kuney was alleen als persoon al de moeite waard: een hard werkende man die als taak heeft zijn Maasai volk als leider en als arts te dienen. Hij lijkt er niet onder gebukt te gaan, een en al stralende levenslust.Tijdens de lunch in de prachtige tuin van het Equator hotel gelegenheid tot conversatie onderling. Soms wel moeilijk, je merkt veel aarzeling en verlegenheid. Helaas ontbrak Joseph Mardai, de GP van Jobi waar ik vorig jaar een aantal leuke gesprekken mee had. ’s Avonds tijdens het doctorsdiner in het Makuti- restaurant, raakte ik aan de praat met zijn AMO, ik maakte een afspraak met hem om later in de week nog wat verder te praten.
Maandag na het ontbijt van onmiskenbaar Engelse origine ( o.a. bonen in tomatensaus ,worstjes, gebakken aardappelen, etc.) wandelen naar St Thomas hospital, in de mohammedaanse wijk van Arusha en dan zien we voor het eerst het echte Afrika. Volle straten, lekker druk met mensen waarvan je niet het flauwste idee hebt wat ze aan het doen zijn. Sommigen zijn duidelijk bezig met gewichtig niks doen, geen werk waarschijnlijk. Gebedel, straatverkopers.

In St Thomas krijgen we een aantal workshops, sommige met demonstratiepatiënten. Het was al weer even geleden dat ik voor het laatst een demonstratiepatiënt zag. Tussen de bedrijven door kregen we wat zicht op het functioneren van de kliniek.

’s Middags op bezoek bij Jobi Medical clinic en laboratory services, wat buiten het centrum op weg naar Dodoma. Enigszins verstopt achter de vrachtwagens van naburige bedrijfjes, een keurige huisartsenpraktijk, met een goed georganiseerd laboratorium waar we onze kennis van de basale microscopie bij tropische ziekten konden ophalen. Helaas ontbrak Dr Mardai om ons wat uitleg te geven over de organisatie van de Tanzaniaanse gezondheidszorg.In der middag op weg naar Karatu , Kudu- lodge, waar we een paar dagen zullen blijven, ongeveer twee uur rijden. Onderweg kijken we bij Doctor Leah, een vrouwelijke arts met een kliniekje met een paar bedden en een kraamkamer. Er naast een houten onderkomen dat per container door Peter uit Nederland is aangevoerd en nog niet helemaal af is. Multifunctioneel, er worden o.a. kerkdiensten gehouden, Peter wil de ruimte in de toekomst voor lessen gaan gebruiken.
“s Avonds gearriveerd op de Kudu-lodge bij Karatu. Mooi centraal gelegen tussen verschillende safariparken. Een aantal bungalows in een park met veel vogels, gedeeltelijk nog in aanleg., comfortabele onderkomens . In een hoek van het terrein al weer een Melkert-optrekje, waar we les gaan krijgen als we niet op safari zijn. Uiterst adequaat. De lodge is ook voorzien van een camping, maar de aanblik van een rij plastic onderkomens naast een tot touringcar verbouwde vrachtwagen, model meccano, wekt niet meer mijn lust tot avontuurlijke reizen. Onontkoombaar: te oud, te verwend.De cursus hier biedt een afwisselend programma, wel aangepast aan de omgeving: Diarree, tbc, malariaprofylaxe en reizigersadvies, ziek terug uit de tropen. Wouter van Kempen zit voor en praat ons bij over de ornithologica tropica. Fantastische plaatjes gezien door zijn kijker op statief die hij consequent me neemt naar elke excursie. Hier heb ik ook wat meer tijd om met collega’s te praten over mijn plannen om na het pensioen projecten ( scholen, weeshuisjes of doktersposten) te gaan ondersteunen in dit land. Ik krijg veel adviezen en waarschuwingen waar ik zeker profijt van zal hebbenIn de parken zien we de top van wat Tanzania in deze tijd van het jaar te bieden heeft: Ngorongorokrater met een overweldigende hoeveelheid wild en prachtige panorama’s, vooral als de zon wat lager zakt. We zijn zo enthousiast dat we te laat bij de gate komen: hek dicht. Betalen dus dacht ik. Het koste een klein uur, maar dan, door geduldig blijvende drivers en Danielles kalme vasthoudendheid en ondanks gezwaai met wapens, gaat de gate open en vertrekken we zonder de gevraagde 50$ per auto te hebben betaald.De volgende dag Lake Manyara, veel giraffen en op enige afstand een onwaarschijnlijke hoeveelheid flamingo’s. Zoek Lake Manyara op Google Earth en je ziet in het midden grote roze vlekken. Flamingospotting uit de ruimte.Maar het allermooist is Tarangire, met zijn prachtige koepels en het uitzicht over het park en de rivier. Ook als je voor je tent zit ’s avonds is het genieten. Wat een rust, wat een sterren.Als de meeste collega’s weer naar huis gaan haal ik Heleen(echtgenote) af van het vliegveld: we gaan nog een week rondkijken en met mensen praten die mij kunnen helpen bij het realiseren van mijn plannen. En ook dat is uitstekend gelukt.